روان شناسی اسلامی امکان یا توهم
به همت معاونت پژوهش مؤسسات آموزش عالی علامه مجلسی(ره) و بانو مجتهده امین(ره) و گروه مشاوره اسلامی اوّلین نشست علمی با عنوان چیستی روان شناسی اسلامی ویژه دانش پژوهان سطح سه مشاوره اسلامی و مطالعات اسلامی زنان با حضور حجت الاسلام و المسلمین دکتر مسعود آذربایجانی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان حجت الاسلام و المسلمین مسعود آذربایجانی عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم در این نشست به ابعاد امکان، ضرورت و دیدگاه ها و دستاوردهای روان شناسی پرداخت.
وی در بخش اوّل این نشست در رابطه با امکان پذیر بودن روان شناسی اسلامی اظهار داشت: روان شناسی به عنوان یکی از شاخه های علم تجربی یا دانش و معرفت به طور کلی است از طرفی اسلام نیز به عنوان یکی از مصادیق دین است بنابراین ترکیب «روانشناسی اسلامی» یکی از مصادیق علم دینی اولاً مفهومی متناقض نما نیست تا امتناع وجودی داشته باشد و ثانیاً رابطه علم و دین برحسب مفروضات مورد قبول ما از نوع تعارض نیست تا جمع آنها امکان‌پذیر نباشد.
حجت الاسلام و المسلمین آذربایجانی در ادامه دلایلی را برای ضرورت روان شناسی اسلامی ارائه نمودند که عمده آنها مبانی و پیش‌فرض‌های معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی و انسان‌شناختی در روانشناسی فعلی،جهت‌گیری و سوگیری روانشناسی معاصر در پارادایم‌ها، نظریه‌ها، روش‌ها و گزینش مسئله، ناکارآمدی عملی در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی، تناسب فرهنگی: آزاد از فرهنگ یا صادق با فرهنگ و ظرفیت‌ها و امکانات در متون و منابع اسلامی است.
وی با بیان دیدگاه های روان شناسی اسلامی ونقدآنها پرداخت وی دیدگاه اول راچنین بیان کرد دیدگاه اول که متعلق به آقای سید ابوالقاسم حسینی است که در کتاب بررسی مقدماتی اصول روان شناسی اسلامی بیان نموده که روان شناسی اسلامی پیرامون موضوع روح است رابه دودلیل قلیل بودن واندک بودن علم ما از روح ودیگر اینکه روح شامل تمام ابعاد انسان نیست را رد کرد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم درادامه به بیان دومین دیدگاه پرداخت که این دیدگاه متعلق به آقای علی اصغر احمدی درکتاب فطرت بنیان روان شناسی است مطرح می کند وی قائل است روان شناسی با محوریت فطرت است که استاد این دیدگاه رانیز به رغم توجه به نکات مثبت اما به دلیل عدم جامعیت به لحاظ عدم توجه به ابعاد اکتسابی ونیز عدم نگاه به جنبه های منفی رد می کند.
وی سومین دیدگاه رامتعلق به آقای خسرو باقری درکتاب هویت علم دینی است که قائل است روان شناسی اسلامی ازموضوع عمل سخن می گوید ارائه کرد وگفت این دیدگاه هرچند اشکالات دودیدگاه اول را ندارد اماچون موضوع عمل با سن تکلیف قرین است وسنین نوجوانی وکودکی راشامل نمی شود روان شناسی رشد را دربر نمی گیرد واز طرفی عمل به عمل های جوانحی گویند وجوارحی راشامل نمی شود .
حجت الاسلام و المسلمین آذربایجانی دیدگاه چهارم رابه عنوان قول مختار می پذیرد که وی در این دیدگاه قائل است روان شناسی اسلامی از لوازم وملزومات نفس بحث می کند وبرای این قول به چهاردلیل استناد می نماید .
وی دلایل پذیرش این قول را مفهوم‌شناسی و تعریف نفس که خود ذات اش را تعریف می کند نفس بالحاظ روح وبدن می شود ذات شی وهمینطور جامعیت مفهوم نفس دانست که در کاربردهای آن که شامل مثبت و منفی، دنیوی و اخروی، بدنی تا ذهنی ،روحی وعملی، جوانحی وجوارحی می شود.
حجت الاسلام و المسلمین آذربایجانی افزود: توجه این دیدگاه به ذومراتب بودن نفس واقسامش نظیر لوامه ومطمئنه وراضیه ومرضیه که مراتب رشد وکمال است دلیل دیگری برمقبولیت این دیدگاه است وهمچنین کارکردهای نفس عمل (کسب و کار، تلاش)، ادراک و شناخت فهم،امور عاطفی و انگیزشی،امور اخلاقی، امور معنوی دراین دیدگاه مورد توجه است که برپذیرش این دیدگاه مهرتاییدی است.
وی در پایان به نهاد های آموزشی و پژوهشی وعلمی که در این زمینه فعالیت دارند نظیر مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و... و همچنین برخی از دستاوردهای روان شناسی اسلامی که شامل تربیت نیروهای متخصص و دانشجویان دکتری و نشریات و مقالات منتشر شده در این زمینه اشاره کرد.
وی در بخش اوّل این نشست در رابطه با امکان پذیر بودن روان شناسی اسلامی اظهار داشت: روان شناسی به عنوان یکی از شاخه های علم تجربی یا دانش و معرفت به طور کلی است از طرفی اسلام نیز به عنوان یکی از مصادیق دین است بنابراین ترکیب «روانشناسی اسلامی» یکی از مصادیق علم دینی اولاً مفهومی متناقض نما نیست تا امتناع وجودی داشته باشد و ثانیاً رابطه علم و دین برحسب مفروضات مورد قبول ما از نوع تعارض نیست تا جمع آنها امکان‌پذیر نباشد.
حجت الاسلام و المسلمین آذربایجانی در ادامه دلایلی را برای ضرورت روان شناسی اسلامی ارائه نمودند که عمده آنها مبانی و پیش‌فرض‌های معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی و انسان‌شناختی در روانشناسی فعلی،جهت‌گیری و سوگیری روانشناسی معاصر در پارادایم‌ها، نظریه‌ها، روش‌ها و گزینش مسئله، ناکارآمدی عملی در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی، تناسب فرهنگی: آزاد از فرهنگ یا صادق با فرهنگ و ظرفیت‌ها و امکانات در متون و منابع اسلامی است.
وی با بیان دیدگاه های روان شناسی اسلامی ونقدآنها پرداخت وی دیدگاه اول راچنین بیان کرد دیدگاه اول که متعلق به آقای سید ابوالقاسم حسینی است که در کتاب بررسی مقدماتی اصول روان شناسی اسلامی بیان نموده که روان شناسی اسلامی پیرامون موضوع روح است رابه دودلیل قلیل بودن واندک بودن علم ما از روح ودیگر اینکه روح شامل تمام ابعاد انسان نیست را رد کرد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم درادامه به بیان دومین دیدگاه پرداخت که این دیدگاه متعلق به آقای علی اصغر احمدی درکتاب فطرت بنیان روان شناسی است مطرح می کند وی قائل است روان شناسی با محوریت فطرت است که استاد این دیدگاه رانیز به رغم توجه به نکات مثبت اما به دلیل عدم جامعیت به لحاظ عدم توجه به ابعاد اکتسابی ونیز عدم نگاه به جنبه های منفی رد می کند.
وی سومین دیدگاه رامتعلق به آقای خسرو باقری درکتاب هویت علم دینی است که قائل است روان شناسی اسلامی ازموضوع عمل سخن می گوید ارائه کرد وگفت این دیدگاه هرچند اشکالات دودیدگاه اول را ندارد اماچون موضوع عمل با سن تکلیف قرین است وسنین نوجوانی وکودکی راشامل نمی شود روان شناسی رشد را دربر نمی گیرد واز طرفی عمل به عمل های جوانحی گویند وجوارحی راشامل نمی شود .
حجت الاسلام و المسلمین آذربایجانی دیدگاه چهارم رابه عنوان قول مختار می پذیرد که وی در این دیدگاه قائل است روان شناسی اسلامی از لوازم وملزومات نفس بحث می کند وبرای این قول به چهاردلیل استناد می نماید .
وی دلایل پذیرش این قول را مفهوم‌شناسی و تعریف نفس که خود ذات اش را تعریف می کند نفس بالحاظ روح وبدن می شود ذات شی وهمینطور جامعیت مفهوم نفس دانست که در کاربردهای آن که شامل مثبت و منفی، دنیوی و اخروی، بدنی تا ذهنی ،روحی وعملی، جوانحی وجوارحی می شود.
حجت الاسلام و المسلمین آذربایجانی افزود: توجه این دیدگاه به ذومراتب بودن نفس واقسامش نظیر لوامه ومطمئنه وراضیه ومرضیه که مراتب رشد وکمال است دلیل دیگری برمقبولیت این دیدگاه است وهمچنین کارکردهای نفس عمل (کسب و کار، تلاش)، ادراک و شناخت فهم،امور عاطفی و انگیزشی،امور اخلاقی، امور معنوی دراین دیدگاه مورد توجه است که برپذیرش این دیدگاه مهرتاییدی است.
وی در پایان به نهاد های آموزشی و پژوهشی وعلمی که در این زمینه فعالیت دارند نظیر مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره)، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و... و همچنین برخی از دستاوردهای روان شناسی اسلامی که شامل تربیت نیروهای متخصص و دانشجویان دکتری و نشریات و مقالات منتشر شده در این زمینه اشاره کرد.
منبع: http://www.dte.ir/portal/home/news/64718/131495/341674
تاریخ : چهارشنبه 95/7/28 | 8:50 صبح | نویسنده : حسنایی | نظر
.: Weblog Themes By Pichak :.
